در هر رابطه‌ای، خواه عاطفی، خانوادگی یا دوستانه، تمرکز بر احساسات و نیازهای طرف مقابل به جای قضاوت، کلید داشتن یک ارتباط سالم و پایدار است. قضاوت کردن به سرعت می‌تواند سد ایجاد کند، در حالی که همدلی و درک متقابل، پل‌های ارتباطی را مستحکم‌تر می‌کند. در این مقاله، 19 نکته کاربردی برای تمرین این مهارت مهم را با هم مرور می‌کنیم: با به کارگیری این نکات، می‌توانید ارتباطی عمیق‌تر و معنادارتر با شریک زندگی خود برقرار کنید و فضایی امن و صمیمی برای رشد و شکوفایی رابطه خود ایجاد کنید.

• ✅

  1. شنونده فعال باشید:

  هنگام صحبت کردن طرف مقابل، تمام حواس خود را متمرکز کنید. به جای فکر کردن به پاسخ، واقعاً گوش دهید تا منظور او را درک کنید.
• ✅

  2. زبان بدن را در نظر بگیرید:

  به علائم غیرکلامی مانند حالات چهره، لحن صدا و ژست‌های طرف مقابل توجه کنید. این علائم اغلب اطلاعات ارزشمندی در مورد احساسات او ارائه می‌دهند.
• ✅

  3. سوالات باز بپرسید:

  به جای سوالات بله/خیر، سوالاتی بپرسید که طرف مقابل را تشویق به توضیح و تشریح بیشتر کند. مثلا بپرسید: “در مورد این موضوع چه احساسی داری؟” یا “چرا این موضوع برایت اهمیت دارد؟”

• ✅

  4. همدلی کنید:

  سعی کنید خودتان را جای طرف مقابل بگذارید و از دیدگاه او به مسائل نگاه کنید. تصور کنید اگر در شرایط او بودید، چه احساسی داشتید.

• ✅

  5. احساسات را تایید کنید:

  به طرف مقابل نشان دهید که احساسات او را درک می‌کنید و آنها را معتبر می‌دانید. از عباراتی مانند “به نظر می‌رسد خیلی ناراحتی” یا “درک می‌کنم که چرا این موضوع برایت مهم است” استفاده کنید.
• ✅

  6. از قضاوت کردن خودداری کنید:

  سعی کنید به جای اینکه سریعاً در مورد صحبت‌های طرف مقابل قضاوت کنید یا نظر بدهید، ابتدا سعی کنید او را درک کنید.
• ✅

  7. پیش‌فرض‌ها را کنار بگذارید:

  تصور نکنید که از قبل می‌دانید طرف مقابل چه فکر می‌کند یا چه احساسی دارد. همیشه آماده باشید تا چیزهای جدیدی یاد بگیرید.
• ✅

  8. صبور باشید:

  درک احساسات و نیازهای دیگران زمان می‌برد. صبور باشید و به طرف مقابل فرصت دهید تا با شما با صداقت صحبت کند.

• ✅

  9. به نیازهای بیان نشده توجه کنید:

  گاهی اوقات، افراد نمی‌توانند نیازهای خود را به طور واضح بیان کنند. سعی کنید به نشانه‌های غیرکلامی و رفتارهای طرف مقابل توجه کنید تا بتوانید نیازهای بیان نشده او را تشخیص دهید.
• ✅

  10. در مورد نیازهای خودتان صحبت کنید:

  فقط به نیازهای طرف مقابل توجه نکنید، بلکه نیازهای خودتان را نیز به طور واضح و با صداقت بیان کنید.
• ✅

  11. مرزهای سالم تعیین کنید:

  باید مرزهای سالم در رابطه خود تعیین کنید تا از فرسودگی جلوگیری کنید و بتوانید به طور پایدار از طرف مقابل حمایت کنید.
• ✅

  12. به دنبال راه‌حل مشترک باشید:

  به جای تلاش برای اثبات اینکه حق با شماست، سعی کنید به دنبال راه‌حل‌هایی باشید که برای هر دو طرف قابل قبول باشد.
• ✅

  13. از کلمات “من” استفاده کنید:

  به جای سرزنش کردن طرف مقابل، از کلمات “من” برای بیان احساسات و نیازهای خود استفاده کنید. مثلا به جای اینکه بگویید “تو همیشه دیر می‌کنی”، بگویید “من وقتی دیر می‌کنی احساس ناراحتی می‌کنم”.
• ✅

  14. قدردانی کنید:

  به طور منظم از طرف مقابل برای کارهایی که برای شما انجام می‌دهد قدردانی کنید.
• ✅

  15. ببخشید:

  هیچ‌کس کامل نیست. یاد بگیرید که اشتباهات طرف مقابل را ببخشید و به او فرصت دهید تا جبران کند.
• ✅

  16. از متخصص کمک بگیرید:

  اگر در برقراری ارتباط موثر با طرف مقابل مشکل دارید، از یک متخصص روانشناسی یا مشاور کمک بگیرید.
• ✅

  17. به خودتان استراحت دهید:

  هیچ‌کس نمی‌تواند همیشه در بهترین حالت خود باشد. اگر احساس خستگی یا فرسودگی می‌کنید، به خودتان استراحت دهید و زمانی را برای مراقبت از خود اختصاص دهید.
• ✅

  18. به دنبال الگوهای تکراری باشید:

  به مرور زمان، الگوهای رفتاری خاصی در رابطه شما شکل می‌گیرد. سعی کنید این الگوها را شناسایی کنید و در صورت نیاز آنها را تغییر دهید.

این نکات تنها شروعی برای ایجاد یک ارتباط عمیق‌تر و معنادارتر با شریک زندگی شما هستند. با تمرین و صبر، می‌توانید به تدریج این مهارت‌ها را در خود تقویت کنید و رابطه‌ای سالم‌تر و شادتر داشته باشید. با تمرکز بر همدلی و درک متقابل، می‌توانید به یکدیگر نزدیک‌تر شوید و رابطه خود را به سطحی بالاتر ارتقا دهید.

چگونه در یک رابطه، به جای قضاوت، به احساسات و نیازهای طرف مقابل توجه کنیم؟

1. فعالانه گوش دهید:

گوش دادن فعالانه فراتر از شنیدن صرف کلمات است. یعنی تمام حواس خود را معطوف کنید و سعی کنید بفهمید طرف مقابل چه می‌گوید، چه احساسی دارد و چه نیازی را بیان می‌کند. تماس چشمی برقرار کنید، سر تکان دهید و از عباراتی مانند “متوجه شدم” یا “درسته” استفاده کنید تا نشان دهید که دارید گوش می‌دهید. از قطع کردن صحبت‌های طرف مقابل خودداری کنید. اجازه دهید حرف‌هایش را کامل بزند، حتی اگر با نظرش مخالف هستید. سوالات باز بپرسید تا او را تشویق کنید بیشتر صحبت کند. مثلا به جای پرسیدن “خوبی؟” بپرسید “امروز چطور بودی؟” سعی کنید احساسات پنهان در کلمات او را تشخیص دهید. آیا ناراحت است؟ مضطرب است؟ هیجان‌زده است؟ به زبان بدن او توجه کنید. آیا شانه‌هایش افتاده است؟ آیا اخم کرده است؟ آیا دستانش را گره کرده است؟

2. همدلی را تمرین کنید:

همدلی یعنی خودتان را جای طرف مقابل بگذارید و سعی کنید دنیا را از دریچه چشم او ببینید. سعی کنید احساسات او را درک کنید، حتی اگر با آنها موافق نیستید. به خودتان یادآوری کنید که تجربیات و دیدگاه‌های هر فرد منحصر به فرد است. از قضاوت کردن خودداری کنید. به جای اینکه بگویید “حق با تو نیست”، سعی کنید بگویید “من درک می‌کنم که چرا این احساس را داری. ” از عبارات همدلانه استفاده کنید. مثلا بگویید “این باید خیلی سخت بوده باشد” یا “من درک می‌کنم که چقدر این موضوع برایت مهم است. ” داستان‌های شخصی خودتان را به اشتراک بگذارید که مشابه تجربه او باشد. این کار به او نشان می‌دهد که تنها نیست.

3. نیازهای او را درک کنید:

همه ما نیازهای اساسی داریم، مانند نیاز به امنیت، عشق، احترام، و خودمختاری. سعی کنید نیازهای طرف مقابل را درک کنید. چه چیزی برای او مهم است؟ چه چیزی او را خوشحال می‌کند؟ چه چیزی او را ناراحت می‌کند؟ به دنبال الگوها در رفتار او باشید. آیا او اغلب به دنبال تایید است؟ آیا او به فضای شخصی زیادی نیاز دارد؟ به حرف‌های او گوش دهید و سعی کنید نیازهای پنهان در پشت کلماتش را تشخیص دهید. از او بپرسید که چه نیازی دارد. مثلا بگویید “چه چیزی می‌تواند الان به تو کمک کند؟” تلاش کنید تا نیازهای او را برآورده کنید، تا جایی که برایتان مقدور است.